Home ESG risico’s: In kaart brengen van risico’s en de beheersing hiervan
ESG risico’s: In kaart brengen van risico’s en de beheersing hiervan
Gijsbert van der Aart, Manager Risk Identification & Appetite | Rabobank
ESG risico’s: ‘De wetenschap is er duidelijk over: het extreme weer dat we in toenemende mate zien ontstaan, is het gevolg van de opwarming van de aarde. En deze opwarming? Die is dan weer het gevolg van broeikasgasemissies. Dit betekent dat niet alleen bedrijven zélf (liefst vanuit intrinsieke motivatie) hiermee aan de slag moeten, maar ook dat de overheid die emissiereductie zal afdwingen.’
ESG risico’s en risk management
Aan het woord is Gijsbert van der Aart, Manager Risk Identification & Appetite bij Rabobank en tevens docent bij de opleiding ESG & Risk Management die vanaf 24 maart aanstaande gepland staat. ‘Deze situatie is inherent aan het moment waarin we nu leven: bedrijven en particulieren moeten de transitie naar een duurzame samenleving maken en van financiële instellingen wordt verlangd die transitie aan te jagen door aan de geld-knop te draaien.’
Emissiereductie dwingt tot actie
‘Of je er wel of niet van overtuigd bent dat klimaatverandering beheersbaar is, je zult als bedrijf of particulier geconfronteerd worden met de aanpak van klimaatverandering. En een financiële instelling is óók een bedrijf. Dus ook financiële instellingen moeten hun uitstoot terug brengen. Al is dat nog de minst ingrijpend te ondernemen actie, aldus Gijsbert. ‘Een financiële instelling is feitelijk niets meer dan een verzameling verwarmde en verlichte kantoren met mensen die voedsel en vervoer nodig hebben. Het is geen zwaar vervuilende industrie met enorme hoeveelheden uitstoot. Dus daar zit het probleem niet. De fysieke risico’s, de impact van extreem weer op bezittingen (kantoorruimte, datacenters) en de operatie (continuïteit van bijvoorbeeld betalingsverkeer) van de financiële instellingen zélf, zijn al flink groter.
En de echte uitdaging zit hem in het in kaart brengen en beheersen van de door financiële instellingen gefinancierde klimaat- en omgevingsrisico’s van hun klanten: het risico van de impact van extreem weer op gefinancierde onderpanden en verdienmodellen. Denk aan situaties waarbij panden (letterlijk) onder water komen te staan als gevolg van overstroming, of situaties van waardedaling omdat een pand op een ongunstige plek qua klimaatrisico gebouwd is. De betrokken banken hebben daarmee direct een risico voor hun balans te pakken, omdat de waarde waarop financieringen ooit weloverwogen verstrekt zijn, nu daalt.
Kortom, extreem weer als kan impact hebben op gefinancierd onderpand. Maar ook op verdienmodellen, denk maar aan de boer die steeds vaker oogsten ziet tegenvallen omdat het teveel regent of juist te droog is.’
Download hier de brochure van de opleiding ESG & Risk Management.
Transitierisico is een tijdbom
‘Tot slot zal transitierisico een steeds belangrijker rol gaan spelen. Gefinancierde bedrijven en particulieren moeten omschakelen naar een low-carbon economy. Uitgerekend pensioenfondsen, die denk ik als weinig innovatief te boek staan, trekken zich terug uit fossiele brandstof. Bij banken is er nog weinig beweging. De ECB ziet de maatschappelijke omwenteling uiteraard ook en vraagt daarom banken expliciet om klimaat- en omgevingsrisico’s op te nemen in hun risk management framework.
Dat betekent dat financiële instellingen de klanten die niet omschakelen naar duurzaamheid als risicovoller zullen beschouwen en iedereen weet wat de consequentie daarvan is wanneer je financiering zoekt… Daar hoort een methodiek bij die oplevert welke risico’s voor banken relevant zijn. Merk daarbij op dat de toezichthouder naast klimaatrisico ook aandacht vraagt voor omgevingsrisico’s. Zo zijn de aardbevingen in Groningen een omgevingsrisico, door onszelf veroorzaakt, niet door klimaatverandering. Hetzelfde geldt voor de stikstofuitstoot: dat leidt tot verlies aan biodiversiteit, niet tot klimaatverandering.’
Wat kán en mág een bepaald risico kosten?
‘Een ander voorbeeld van een vraag die lastig te beantwoorden is, gaat over wat een bepaald risico kán kosten. En, direct als vervolgvraag daarop: wat mág het kosten voordat we het echt een probleem vinden? Welke drempel hanteren we als instelling om onderscheid te maken tussen grote en kleine risico’s en wat is onze bereidheid om de impact van risico’s te accepteren?’
‘Als de gevolgen van ESG risico’s te groot zijn, moeten ze worden gereduceerd. Voorwaarden stellen aan financiering speelt daarbij een rol. Zo kan een bank het besluit nemen dat ze, ongeacht wat een klant aan rente betaalt, niets financiert dat ontbossing in Brazilië tot gevolg heeft. Oók niet als er een vergunning door de overheid is afgegeven’, vervolgt Gijsbert.
‘En hoe gaan we om met beprijzen? Een prijs plakken op risico is waar banken goed in zijn. Zo is er inmiddels van nagenoeg elke woning in Nederland wel een energielabel beschikbaar. Je kunt je als bank afvragen in hoeverre je nog woningen met een G-label wilt financieren. Al zal dat direct een maatschappelijke discussie oproepen, omdat we met elkaar van mening zijn dat elke woningbezitter in Nederland een hypotheek moet kunnen krijgen, maar ik denk dat mensen begrijpen dat die hypotheek duurder mag zijn wanneer het risico hoger is.’
Risicomanagement
Gijsbert: ‘Belangrijk is dat het risicomanagement framework zoveel mogelijk aansluit bij de steeds wisselende praktijk van alledag, want een bank moet weerbaar zijn voor álle risico’s. En het is nogal onhandig om voor élk risico een apart risicomanagement framework bouwen, want er is veel aan de hand in de wereld: de oorlog in Oekraïne, de inflatie, een mogelijk energietekort, tegelijkertijd een overbelast elektriciteitsnetwerk, cybercrime. Risicomanagement is de kern van bankieren en daarom moet de aanpak toekomstbestendig zijn.’
Generieke methodes zijn key
‘In de opleiding ESG & Risk Management sta ik stil bij een generieke methode om ESG risico’s te identificeren en te beoordelen. Het gaat om een methode die dus eveneens geschikt is om te gebruiken voor klimaat- en omgevingsrisico. Ook sta ik stil bij het nut en de noodzaak van het gebruik van taxonomieën voor classificatie van risico’s en hoe klimaat- en omgevingsrisico’s daarin zijn opgenomen.
En de cursisten ontvangen handvatten waarmee ze klimaatrisico’s tot een integraal onderdeel van de strategiebepaling kunnen maken, want dat is een eis van de toezichthouder, maar ook van de maatschappij. Tot slot staan we stil bij een generieke methode om je bereidheid te bepalen voor het accepteren van risico’s, inclusief klimaat- en omgevingsrisico’s. En we sluiten af met handvatten om klimaatrisico’s te meten, limieten te bepalen, erover te rapporteren en te reageren wanneer het risico groter lijkt te worden dan acceptabel. Een bomvolle sessie dus’, aldus Gijsbert.
Van denken naar doen
‘Ik hoop van harte dat deelnemers aan de opleiding huiswaarts keren met het idee dat ze de beluisterde theorie daadwerkelijk toe kunnen passen in hun dagelijkse praktijk. Daar besteed ik veel aandacht aan.’, besluit Gijsbert. ‘Want daar begint het: met veel grote en kleine stappen in de komende jaren financiële instellingen de broodnodige omwenteling in de maatschappij te laten aanzwengelen.’
Geïnteresseerd in de opleiding ESG & Risk management? Download de brochure hieronder.
Securitisation Event
The Securitisation Event, where more than 250 participants come together annually to discuss developments...
ESG & Risk Management
Volg deze 6-daagse opleiding speciaal ontwikkeld voor sustainability professionals en leer de effecten van...
Download de brochure
Share