Serieus werk aan de winkel op het vlak van CDO

Wouter van Aerle, managing partner bij Deltiq en docent voor de opleiding Chief Data Officer vertelt over het belang van datamanagement en governance. Eén ding kunnen we alvast verklappen: er is wérk aan de winkel. En niet zo’n beetje…

Wat is de status in de markt wat betreft datamanagement en governance?

 ‘Datamanagement en -governance zijn volwaardige bedrijfsfuncties. Het zijn geen thema’s die je er even bij doet. Of in een tijdelijke projectvorm giet’, aldus Wouter. ‘Je kunt dit vergelijken met hr- en finance-functies. Zonder deze afdelingen kan een organisatie niet volwaardig functioneren. Niemand kijkt er van op dat elk bedrijf deze functies ingericht heeft. En datzelfde zou moeten gebeuren met het managen van je bedrijfsgegevens. Bedrijven kunnen het zich niet meer veroorloven om dit niet meer serieus te nemen.

Deze verandering is een aantal jaren geleden al ingezet, toen de AVG van kracht werd, maar zet nu echt door. Toen werd iedereen wakker geschud, maar dat was slechts een basaal begin. Je wilt (en moet!) anno nu precies weten welke data er zijn, wat de kwaliteit daarvan is, hoe deze binnen je organisatie verwerkt worden et cetera. Niet voor niets komt er veel Europese wetgeving aan die bedrijven verplicht om dit op orde te hebben. Het bewustzijn is zeker gegroeid ten opzichte van een aantal jaren geleden, maar er is nog altijd veel werk aan de winkel.’

Er wordt veel over CDO gesproken en geschreven, maar wordt er ook doorgepakt? Wordt het belang van CDO voldoende ingezien en erkend?

 ‘Nee, nog niet. Ik zie dat er allerlei initiatieven rondom CDO worden opgestart. Maar tegelijkertijd wordt er in veel gevallen niet echt doorgepakt. Dan wordt er een CDO-functie ingericht die op een later moment toch niet goed wordt uitgebouwd of zelfs ingetrokken. De ambitie om dit goed te doen is er meestal wel, maar van écht doorpakken kan ik nog niet spreken. Het blijft in veel gevallen nog te fragiel. Soms ontbreekt het aan daadkracht en soms verliest men zich in allerlei experimenten en technologie. Overigens zijn er zeker ook overheidsinstanties en bedrijven waar het al wél goed gebeurt.’

‘Verder is het belangrijk om je te realiseren dat het instellen van een CDO-functie één ding is, maar het kunnen werken met de juiste bevoegdheden en verantwoordelijkheden heel wat anders. In de praktijk zie je dan bijvoorbeeld dat deze dan té laag in de hiërarchie van de organisatie worden belegd, waardoor de impact ontbreekt. Het is een vakgebied in wording, we kunnen immers nog niet bogen op 20 jaar ervaring waar we informatie uit kunnen halen. Kortom, een en ander staat echt nog in de kinderschoenen.’

Hierom wordt er nog niet goed genoeg ingezet op CDO

 ‘De redenen waarom er nog niet stevig genoeg wordt doorgepakt, zijn uiteenlopend. Er zijn organisaties die redeneren dat alles gewoon goed werkt: ze kunnen hun klanten toch bedienen? Zij voelen geen urgentie tot veranderen en zien vooralsnog weinig toegevoegde waarde in inzetten op datamanagement.’

‘In die gedachtegang zit een denkfout: want het werkt niet. Alleen het is niet zichtbaar dat het niet werkt. Dat komt omdat de effecten van het onvoldoende managen van data binnen die organisatie, op allerlei creatieve manieren wordt opgelost. Dat betekent dus ook dat er sprake is van veel verborgen kosten die niet expliciet worden toegekend aan een gebrek aan gegevensmanagement. Pas als er zich een grote calamiteit voordoet ontstaat er een moment of truth. Dan wil men als organisatie alle informatie over dat specifieke onderwerp snel op tafel hebben. En dat lukt niet als je datamanagement niet goed is ingeregeld.

Simpelweg omdat je gegevens versnipperd over allerlei systemen staan, de kwaliteit ervan niet klopt en/of de definities niet op elkaar aansluiten. Soms zijn organisaties weken of maanden bezig om de juiste gegevens te verzamelen en daar een gemeenschappelijk beeld uit te vormen. Als dat al lukt. In de beeldvorming naar buiten wordt dit dan weggepoetst, maar het is achter de schermen wel wat er gebeurt.’

Datamanagement

Wouter vervolgt: ‘Een mooi voorbeeld stond onlangs nog in het FD, waar werd geschreven over de pakweg 15 miljard die de overheid nu uittrekt om de gestegen energiekosten te compenseren. De manier waarop dit gebeurt heeft een heldere oorzaak. Feitelijk is de overheid niet in staat om uit te filteren wie deze compensatie het hardst nodig hebben. De oorzaak? Het gegevensmanagement is niet voldoende op orde waardoor men niet in staat is om een gemeenschappelijk beeld te vormen. In het artikel wordt berekend dat het pakket aan maatregelen zo’n 800 miljoen euro zou kosten als dit wél berekend had kunnen worden. Dan zou er bijvoorbeeld alleen een bedrag naar de mensen met een lager inkomen gaan of richting hen die in een huurhuis wonen. We geven dus 15 miljard euro uit omdat men niet voldoende in staat is om de doelgroep te bepalen.’

Wat wil je de cursisten uiteindelijk als belangrijkste aandachtspunt meegeven?

 ‘Ik wil heel graag dat het bewustzijn over het belang van CDO verhoogt, dat het ingericht wordt als een vak en niet als een taak die er even bijgedaan wordt, dan ben ik tevreden. Al realiseer ik me ook dat dit niet van vandaag op morgen gerealiseerd is. Hoe je het ook wendt of keert, CDO is onmisbaar geworden in onze datagedreven maatschappij en moet een serieuze functie zijn, die vanuit een hoogwaardig kennis- en vaardighedenniveau met de bijbehorende budgetten, staf, bevoegdheden en verantwoordelijkheden bedreven wordt.’