Positionering en invloed van CDO in een datagedreven organisatie

Op 1 december 2023 is het zover: de Dag van de Chief Data Officer (CDO). In deze eerste editie van dit jaarlijks terugkerend platform, dat nu al wordt gezien als hét nationale kennis- en netwerkevent voor de strategische aanjagers van de datagedreven organisatie, krijgen deelnemers de kans om in gesprek te gaan met experts en voorlopers uit private, publieke en gereguleerde sector.  Zij delen kennis en bieden concrete handvatten om uw organisatie naar een hoger niveau van data volwassenheid en datagedreven werken te tillen. En dat in het centraal gelegen Utrecht.

De senior professional aan het woord

‘De positionering en invloed van de CDO is in elke datagedreven organisatie anders. Binnen het Centraal Bureau voor de Statistiek, kortweg het CBS, hebben we gekozen voor een decentrale positionering van deze functie’. Dat zegt Erwin van Mierlo, Senior Data Officer bij het CBS en spreker tijdens één van de break-out sessies op de dag van de CDO. ‘Is het, door deze decentrale positie, lastiger om mensen mee te krijgen?

Enerzijds wel en anderzijds niet, dat zit zo. Aan de ene kant is een duidelijke, centrale positie heel duidelijk en prettig. Maar aan de andere kant merk ik dat juist het decentrale karakter ook drempelverlagend werkt. Ik denk dat je binnen elke organisatie, en dat is bij ons niet anders, te maken hebt met een onderstroom en een bovenstroom. Wanneer je als CDO’er in staat bent om de onderstroom mee te krijgen, en je aan kunt tonen dat je rol wel degelijk toegevoegde waarde heeft, dan is de bovenstroom (het management) vaak ook sneller overtuigd. Dat is één van de zaken waar ik uitgebreid bij stil zal staan tijdens onze break-out sessie.’

Centraal of decentraal blijkt niet per se relevant

‘In beginsel was mijn ambitie overigens om voor een centrale CDO-functie te gaan, maar ik had al snel in de gaten dat het eigenlijk niet zo heel veel uitmaakt waar de Chief Data Officer zich in de organisatie bevindt. Zolang zijn of haar werkveld maar als toegevoegde waarde wordt gezien. Het heeft namelijk geen zin om iets van bovenaf, centraal op te leggen als mensen in de organisatie zelf niet goed begrijpen waar het over gaat. Dat geeft vooral weerstand. Beter is om, bijvoorbeeld vanuit een decentrale positie, je toegevoegde waarde te bewijzen, waarna je veel gemakkelijker aan de slag kunt om écht impact te maken.’

CDO is relatief nieuw vakgebied

Nephtis Brandsma, eveneens spreker op de dag en als CDO actief voor de gemeente Groningen voegt toe: ‘Ook wij hebben de functie van Chief Data Officer decentraal ingericht. Ik werk rechtstreeks onder één van onze directeuren. Dit betekent dat ik lid ben van de Directie Informatie & Services. Dat is wat mij betreft een prima positie: alle zaken die te maken hebben met digitalisering komen voorbij en dat maakt mijn werk er zeker gemakkelijker op. We werken natuurlijk al erg lang heel veel met allerlei soorten data. Dat is niet nieuw, maar de CDO-functie wel en dat brengt speciale uitdagingen met zich mee. Maar dat vind ik er juist leuk aan. Ik heb een hartstikke mooie rol binnen de gemeente die ik met veel plezier vervul.’

Veel enthousiasme

‘Ik sluit me overigens aan bij wat Erwin zegt en herken zeker dat het een kwestie is van ervaring opdoen en deze functie steeds verder uitbouwen binnen de organisatie zodat er meer en meer impact ontstaat’, aldus Nephtis. ‘Er is binnen onze gemeente overigens veel enthousiasme om hiermee aan de slag te gaan. En dat geeft mij vanzelfsprekend ook weer extra energie. Het gros van de collega’s heeft inmiddels wel in de gaten dat we serieus met data om moeten gaan en dat het bewaken van de datakwaliteit en álles wat daarmee samenhangt enorm belangrijk is. Het bewustzijn dat er zaken mis kunnen lopen bij het niet op orde hebben van je data is inmiddels echt wel aanwezig bij de overheid.’

Het gaat over brengen en halen

Erwin: ‘Als je niet naar deze dag komt dan mis je een kijkje in de keuken van een aantal grote organisaties. En dat is heel waardevol. Voor mij persoonlijk is deze al geslaagd als er maar één of twee professionals zijn die zeggen wat geleerd te hebben. En natuurlijk hoop ik dat onze sessie ook wat los maakt, discussie, emotie, het is allemaal goed. Als er maar wat gebeurt. Ik wil niet alleen maar zenden, maar vooral vanuit de zaal respons krijgen.

Zelf ben ik, naast mijn rol bij het CBS ook nog enkele dagen per week actief bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap: het moge duidelijk zijn dat ook daar dezelfde vragen een rol spelen. Dit werkveld speelt voor alle grote en kleine bedrijven, organisaties en overheden in ons land. Kortom, het is niet alleen prettig om spreker te zijn en kennis te delen, het is andersom ook heel prettig om energie op te halen. En ik geloof zeker dat dat gaat gebeuren op deze dag.’