Nationaal Seveso Congres: Veiligheid is… leiderschap

Op 23 november 2023 organiseert Outvie het jaarlijkse Nationaal Seveso Congres (vh. Nationaal Brzo-congres). Een dag waarbij interactie tussen overheid, inspectiediensten en Seveso-bedrijven voorop staat. Arjan van Dijk (Safety Delta Nederland) en Paul Rocchi (Veiligheid Voorop) betreden hier gezamenlijk het podium met een sessie over zelfbeoordeling en intern toezicht.

“Veiligheid Voorop is hét samenwerkingsverband van en voor Brzo-bedrijven en brancheorganisaties uit de (petro)chemische industrie en haar ketenpartners”, steekt Rocchi van wal. Hij is programmamanager van Veiligheid Voorop en heeft vele jaren praktijkervaring in de industrie. “Het doel van Veiligheid Voorop is het bevorderen van de veiligheidscultuur en de veiligheidsprestaties van de Brzo-bedrijven. Ook is Veiligheid Voorop een actieve deelnemer aan Safety Delta Nederland.”

Safety Delta Nederland

“Bij Safety Delta Nederland (SDN) verbinden we partijen binnen én buiten de industrie met elkaar”, vervolgt Arjan van Dijk, programmadirecteur bij SDN. Hij heeft eveneens zijn sporen in de petrochemische industrie verdiend. “Zo zijn, naast industriegerelateerde partijen, uiteenlopende (semi-)overheidsinstellingen en toezichthouders bij ons aangesloten maar bijvoorbeeld ook universiteiten en andere wetenschapsinstellingen. Binnen SDN brengen we alle partijen bij elkaar die kunnen bijdragen aan de ambitie om de Nederlandse (petro)chemische industrie in 2030 de veiligste ter wereld te laten zijn.”

Rocchi: “Eén van de initiatieven die Veilig Voorop samen met de Regionale Veiligheidsnetwerken heeft opgezet is het Seveso Top Leadership program. Veiligheid begint namelijk bij goed leiderschap: hoe kun je veiligheidsrisico’s zodanig managen dat de veiligheid van medewerkers, contractors en omwonenden steeds geborgd is? Moreel kompas, het goede voorbeeld geven en het stellen van de juiste vragen zijn key elementen hierbij.”

Risicomanagement en meer

“Leidinggevenden bij Brzo-bedrijven staan voor een flinke uitdaging als het gaat om veiligheid”, vult Van Dijk aan. ”De risico’s zijn bekend en er zijn beheersmaatregelen om die risico’s te minimaliseren, maar hoe weet je écht zeker dat het allemaal goed werkt? Als een toezichthouder een audit doet is dat een momentopname. Dat zegt eigenlijk maar weinig over de algehele veiligheidssituatie in de hele fabriek. Daarom moet je als bedrijf zélf weten of je je zaken goed geregeld hebt. Die verantwoordelijkheid heb je als management ook. En dat gaat veel verder dan het onderzoeken van je veiligheidsprestaties of het analyseren van incidenten. Dat is het slot van het verhaal. Als leidinggevende is het je taak om te voorkomen dat het zover komt.

Natuurlijk heeft elk bedrijf een risicobeheerssysteem waarin allerlei processen en procedures zijn vastgelegd. Maar werken die in de praktijk ook zoals je denkt dat het werkt? Informatie uit interne en externe audits helpt je om hier zicht op te krijgen. Dan is het nog wel zaak dat je als leidinggevende de juiste vragen stelt en een visie hebt op verbetering.” Rocchi: “En dat levert meer op dan alleen een betere veiligheid. Het is in vele studies bewezen dat een bedrijf dat qua veiligheid goed presteert ook bedrijfseconomisch goede resultaten neerzet. Dat heeft alles te maken met goed werkende, efficiënte processen. Veiligheid is daar een integraal onderdeel van.”

Zelfbeoordeling

“Het is daarom belangrijk dat je aan goede zelfbeoordeling doet: zo hou je constant vinger aan de pols als het gaat om veiligheidsprestaties”, vervolgt Rocchi.”Om hier handen en voeten aan te geven hebben we vanuit SDN en Veiligheid Voorop een handige tool ontwikkeld die bedrijven helpt om deze zelfbeoordeling uit te voeren. Daarbij worden drie hoofdonderdelen onder de loep genomen: de veiligheidscultuur, de processen en procedures en de fysieke installaties. Met de tool bepaal je de sterktes en zwaktes en van daaruit je verbeterplan. De tool bevat een schat aan kennis waar je uit kunt putten.”

Energietransitie

“Met de energietransitie dienen zich nieuwe uitdagingen aan op het gebied van veiligheid en veilig werken”, geeft Van Dijk aan. ”Ontwikkelingen op het gebied van waterstof en elektrificering leveren nieuwe risico’s op. Ook hier is de tool toepasbaar: leer van de beschikbare kennis in én buiten je bedrijf en pas je aan aan de veranderende omstandigheden. En vooral: stel als leider de norm en wees proactief, dat is onze boodschap”, besluiten de twee experts.