Home Wendbare juristen: van hekkensluiter naar aanjager van verandering
Wendbare juristen: van hekkensluiter naar aanjager van verandering
Jeroen Busscher, Schrijver, spreker & strateeg | Organisatieverandering
Volgens het aloude cliché heeft de klassieke jurist vooral oog voor de regels en het uitsluiten van risico’s. Voor een wendbare, toekomstbestendige organisatie is het van belang dat juristen ook buiten hun vakinhoud meedenken met de organisatie. Zo wordt de jurist niet gezien als hekkensluiter maar als aanjager van verandering.
Schrijver, spreker en strateeg Jeroen Busscher brengt mensen in aanraking met de nieuwste inzichten uit de veranderkunde. Tijdens zijn college inspireert hij als onderdeel van de opleiding MBA Bedrijfskunde voor juristen om verandering in gang te zetten, vernieuwing te bevorderen en anderen mee te krijgen. In dit artikel alvast een tipje van de sluier.
Een man uit de praktijk met inspirerende ideeën die wérken
‘Ik geef vaak colleges, zoals bijvoorbeeld op business universiteit Nyenrode. Maar in wezen ben ik vooral een man uit de praktijk. Mijn werk is om organisaties op alle mogelijke manieren te helpen met veranderingen. Als mensen creëren wij, al dan niet bewust, een context die aanzet tot gedrag. Stel je de volgende situatie voor: je komt in een onbekende kamer binnen. In de kamer klinkt muziek, zijn mensen aanwezig die een drankje drinken en dansen op de muziek. Het zou dan niet gek zijn als je je, door deze prikkels, aangespoord voelt om zelfde soort gedrag te vertonen.
Hoe anders is het als je een soortgelijke kamer binnenkomt waar stilte heerst en mensen rustig achter een bureau zitten. Wanneer ik in een bedrijf wordt uitgenodigd, dan kijk ik in eerste instantie naar welke spreekwoordelijke kamers ze binnen die specifieke organisatie hebben ingericht. Want, zoals uit mijn voorbeeld blijkt zijn het de prikkels in die kamer en binnen een bepaald team die aanzetten tot een bepaald soort gedrag. Welke regels gelden er, hoe zijn mensen gekleed, hoe gedragen de leidinggevenden zich? Het zijn allemaal (ongeschreven) regels die een bepaald stramien in gang zetten’, aldus Jeroen.
Hoe doorbreek je gedrag? Door in eigen contexten te denken.
‘Van nature ben ik een contextdenker, wat betekent dat ik vaak stilsta bij de vraag wat je zou kunnen doen om een bepaald gedrag te doorbreken. Gelukkig is er veel veranderd in de huidige zakelijke wereld. Waar vroeger de ‘baas’ nog dacht dat hij vanuit zijn beste kunnen het goede voorbeeld moest geven, zien we nu veel meer dat het management binnen een organisaties mensen probeert te verleiden tot het vertonen van ander gedrag’, vervolgt Jeroen. ‘En dat is een zinvolle gedachte, want als je verandermanagement succesvol door wilt voeren, dan wil je geen ander gedrag verzinnen voor je mensen, maar dit juist vanuit de wijsheid, kennis, ervaring en de drive van de mensen zélf laten plaatsvinden. Dus de kennis uit de organisatie zelf die dagelijks in die praktijk zit.
Waar ik me vooral op richt is het activeren van de reeds aanwezige kennis en de kunde uit de organisatie door de teamleden bij elkaar te brengen. Samen kijken we dan naar wat er goed gaat, naar wat er beter kan en naar wat er in de buitenwereld gebeurt: wat heeft impact, worden we geacht te reageren? Hoe gaan we dat dan doen? Kunnen we bij anderen kijken naar hoe zij dat doen? Maar ook welke set van afspraken maken we? Hoe blijkt dat we ons daaraan houden? En hoe moeten we onze vergaderstructuur veranderen zodat deze aan onze wensen blijft voldoen?’
Iedereen rechts? Dan liever links.
Jeroen vervolgt: ‘Ik heb als mens zelf de behoefte om nét de andere kant op te gaan dan de rest. Wanneer van een groep proefpersonen iedereen rechts afslaat, dan heb ik de neiging om van nature links te gaan. Dat heeft als voordeel dat ik vanuit een andere invalshoek naar de werkelijkheid kijk en dat kan soms een eyeopener zijn. Zeker in mijn werk. Zo kijk ik vanuit mijn rol bij een behoorlijk aantal bedrijven in de keuken waardoor ik veel verschillende alternatieven zie. Dat is waardevol voor mijn opdrachtgevers.’
Van autonoom naar autonoom enthousiast
‘Onlangs nog bezocht ik een bedrijf waar zo’n 150 juridisch opgeleide professionals werken. En dat op een heel autonome manier, ieder vanuit een eigen portefeuille. De collega’s werden door het management beschreven als bevlogen en betrokken. Men wil het beste voor de klant. En toch, wanneer er een (op dit niveau vaak kostbare) training wordt ingekocht, zijn diezelfde professionals gematigd positief. Men komt structureel minder geïnspireerd en enthousiast terug dan je zou mogen verwachten van een dergelijke training waarvoor de werkgever diep in de buidel tast.’
Alternatieven buiten het gewone
‘Samen zijn we gaan kijken naar een alternatief. En al snel rolde daar een heuse, eigen Academy voor dit bedrijf uit. Binnen de organisatie vond tot op dat moment namelijk relatief weinig overleg plaats. Toen we eenmaal een eigen opleidingsinstituut opstartten, waarin de juristen (en alle andere medewerkers) zowel docent als cursist waren, veranderde dat drastisch. De cultuur werd er veel meer één van kennisoverdracht, verhalen delen en ook kwetsbaar durven zijn omdat men elkaar gemakkelijk opzocht.
Waar de één bijvoorbeeld fiscaal van alles tot in detail op de hoogte was en daar graag voor een groep over vertelde, bleek de ander een ster in timemanagement te zijn. Door op die alternatieve manier naar opleiding te kijken, en zelf topics te selecteren werd een patroon doorbroken.’
Bedrijfskunde voor Juristen
‘De lerende organisatie wordt binnen dit bedrijf tot op de dag van vandaag versterkt en de opkomst van dergelijke bijeenkomsten overstijgt vaak de 90%. Ik vind het een práchtig voorbeeld van hoe je, door nét even wat anders te denken, een gedragsverandering teweeg brengt die resoneert. En daarover ga ik meer, véél meer vertellen tijdens mijn college dat als onderdeel van de opleiding MBA Bedrijfskunde voor juristen.
Bedrijfskunde voor juristen
De belangrijkste MBA-vakken door de allerbeste sprekers uit de wetenschap en praktijk. Behaal al...
Download de brochure
Share