De CDO kun je zien als een ‘chief data influencer’

De Chief Data Officer (CDO) speelt een sleutelfunctie bij de digitale transformatie naar een datagestuurde organisatie. Waarom is deze CDO-rol zo belangrijk, wat zijn uitdagingen en wat zijn ervaringen met de Leergang CDO waarin professionals worden opgeleid tot CDO of medewerker van het CDO-office? Wij vroegen het aan een aantal deelnemers aan de Leergang Chief Data Officer van Outvie. Dit is de eerste blog in een reeks van 4 artikelen. 

Waarom is de rol van Chief Data Officer zo belangrijk voor een datagestuurde organisatie? 

Margreet Zwenne, Data (Protection) Officer, PWN 
Zoals door Gartner is geschetst: De CDO is de bron van leiderschap voor het bevorderen van een datagedreven bedrijf. Deze rol bereikt zijn doelen door invloed en niet door controle. In feite kun je de CDO zien als de ‘chief data influencer’, die gestaagt werkt om de organisatie in staat te stellen steeds meer datagedreven te worden in haar besluitvorming en operaties en in het gedrag van haar mensen.

Dit betekent dat CDO’s op menselijk niveau met zakelijke en IT-belanghebbenden moeten omgaan, rekening houdend met hun motivaties, verlangens en zelfs emoties. Op deze manier sluit de menselijke context aan bij de zakelijke context van digitale transformatie, bedrijfsresultaten en digitale behendigheid van het personeel.  

 

Kris Marx, ING 
Er moet een centraal punt zijn waar vanuit de organisatie een visie en strategie heeft ten aanzien van data. Er komt steeds meer en steeds betere data beschikbaar, maar dat heeft alleen maar nut als die ook op een juiste wijze in bestaande of nieuwe processen geïntegreerd wordt. De Chief Data Officer moet door interactie met de rest van de organisatie er continu voor zorgen dat data als belangrijke prioriteit op de agenda blijft staan en niet als laatste ‘to-do’. Inzichten uit data kunnen immers ook zorgen voor belangrijke veranderingen in een organisatie.   

 

Hamza Jap-Tjong, Head of BI & Data Analytics, Directeur, GeriMedica Inzicht 
De CDO-rol is belangrijk omdat data een steeds prominentere rol binnen de bedrijfsvoering van organisaties krijgt. Waar het eerst voornamelijk door finance & control werd gebruikt, hebben steeds meer medewerkers (met uiteenlopende functies) behoefte aan inzichten uit data. Er moet voor gewaakt worden dat het een wilde westen wordt van begrippen, applicaties, afspraken, processen en verantwoordelijkheden. Wanneer iedereen verantwoordelijk is, is niemand verantwoordelijk.

De rol van Chief Data Officer zorgt er juist voor dat dit niet gebeurt. Eigenaarschappen en verantwoordelijkheden worden toebedeeld. Processen worden opgezet en uitgeschreven. Duidelijkheid en vertrouwen is het resultaat, waarmee alle gebruikers binnen een organisatie data kunnen gebruiken om tot betere inzichten en besluitvorming te komen. 

Wat zijn de belangrijke vaardigheden en competenties die een moderne CDO moet beheersen? 

Margreet Zwenne, Data (Protection) Officer, PWN 

CDO’s moeten leidend zijn op drie belangrijke invloedsgebieden: 

• De zakelijke waarde van data aantonen. 
• Het managen van de effecten op de organisatiecultuur van een datagedreven benadering van zakendoen. 
• De ethische implicaties van data en analytics onder ogen zien. 

 

Kris Marx, ING
Een CDO moet begrijpen op welke manier het gebruik van data de strategie van een bedrijf daadwerkelijk kan helpen realiseren. Dit betekent een goede kennis van enerzijds de activiteiten en processen binnen bedrijf, en de punten waar data een belangrijke bijdrage kan leveren, en anderzijds een goed begrip van welke mogelijkheden er bestaan om data gedreven te werken binnen een organisatie en hoe dat op te zetten.  

Hamza Jap-Tjong, Head of BI & Data Analytics, Directeur, GeriMedica Inzicht 

De belangrijkste competenties die een moderne CDO moet hebben zijn realiseren en begrijpen wat data echt is. Data is al lang niet meer enen en nullen. Al lang niet meer dashboards en rapporten of tabellen en grafieken. Data is verweven in alle processen of men zich dit realiseert of niet.

Het begrip dat data een steunmuur is van een organisatie en niet een reguliere muur, is wat mij betreft de belangrijkste vaardigheid die een CDO moet beheersen. Vervolgens vloeit hieruit voort de opzet van datamanagement binnen de organisatie. Hierbij hoeft de CDO niet bekend te zijn met SQL of behendig in Tableau, maar eerder in organisatiemanagement. 

Bij Outvie heb je de 8-daagse Leergang Chief Data Officer gevolgd. Wat vond je van de opleiding? 

Margreet Zwenne, Data (Protection) Officer, PWN 

• Inspirerende en vooral een praktisch toepasbare opleiding.  
• 8 dagen is te kort. Voor wat betreft de stof en voor wat betreft de dynamiek tijdens de leergang.  
• Elke dag was een feestje. Ik mis de opleidingsdagen, simpelweg omdat data een eenzaam vak kan zijn en de leergang een plek biedt om samen met anderen het vak verder te ontdekken en vorm te geven.  

• Daar waar ik in mijn bedrijf nog roepende in de woestijn ben, was de leergang een plek om met meer gelijkgestemden de weg door de woestijn uit te zetten. 

 

Kris Marx, ING 
Over de breedte van de leergang ben ik zeer tevreden. Natuurlijk waren er uitschieters, zowel naar boven als beneden, maar het geeft zeer goed inzicht in hoe een Chief Data Officer binnen een bedrijf kan acteren en welke keuzes er te maken zijn en wat daarvan de voor- en nadelen zijn.  

 

Hamza Jap-Tjong, Head of BI & Data Analytics, Directeur, GeriMedica Inzicht 
COVID heeft de transformatie naar een digital- en data-first organisatie in een stroomversnelling gebracht. Goed en adequaat data-leiderschap is cruciaal om:

1. deze transformatie te kunnen bewerkstelligen
2. de waarde te kunnen verhogen
3. de risico’s te kunnen minimaliseren.  

De CDO Leergang bij Outvie, gegeven door ervaren CDO’s en domeinexperts op het gebied van data, biedt zowel onervaren als ervaren ‘dataleiders’ de nodige tools, vaardigheden en stof tot nadenken omtrent de opzet, het beheer en de uitvoer van het CDO-office binnen een organisatie. 

Waarin onderscheidt deze opleiding zich van andere opleidingen in de markt? 

Margreet Zwenne, Data (Protection) Officer, PWN 

• Praktijkgericht door de docenten uit de praktijk.  
• Sturing op een goede dynamiek in de groep deelnemers en tussen de deelnemers en de docenten. 
• Professionele training.  
• De docenten zijn zorgvuldig geselecteerd, hebben een hoogwaardig niveau en beschikken over een groot enthousiasme en passie voor hun vakgebied. 
• Het is geen goedkope training, maar het is het geld meer dan waard. De meer goedkopere trainingen hebben veelal een ander belang (zoals het verkopen van diensten en producten), dan het overbrengen van kennis. 

 

Kris Marx, ING 

De opleiding is niet per se onderscheidend qua opzet , maar voor zover ik kan overzien is het wel het meest complete programma op dit gebied en ook biedt het concrete handvatten die je in je werk direct kan toepassen. 

Hamza Jap-Tjong, Head of BI & Data Analytics, Directeur, GeriMedica Inzicht 

Ik heb zelf niet gezocht naar andere CDO-opleidingen en ik heb daardoor weinig referentie materiaal. Als ik het vergelijk met andere opleidingen die ik heb gevolgd dan vond ik het zeer positief dat de gastsprekers daadwerkelijk kwamen met het doel om hun ervaringen, kennis en kunde te delen in plaats van het promoten van eigen diensten, boeken etc.

Wat zijn de 3 belangrijkste inzichten die je geleerd hebt op de Leergang CDO? 

Margreet Zwenne, Data (Protection) Officer, PWN 

• Dataschuld vermijden, data ethiek serieus nemen en datageletterdheid benoemen en invulling aangeven in de organisatie. 

• Datagedreven ambitie is een mindset en vereist een verandering van cultuur en gedrag. Techniek is belangrijk, maar gedrag is de bepalend voor het welslagen van de ambitie om datagedreven te worden en te blijven. 
• In een datagedreven organisatie is data de constante en zijn de applicaties vluchtig. 

 

Kris Marx, ING 
Hoe belangrijk het is om een goede data strategy te hebben, op welke manier je de ‘business’ ook kan laten zien dat data gedreven werken waarde kan toevoegen en hoe belangrijk het is om keuzes te maken op dit gebied, ook qua architectuur en doorwerking in verschillende processen, en welke consequenties die keuzes dan hebben.  Er moet een goede business case zijn om data gedreven te werken, het is niet een doel op zichzelf.  

Hamza Jap-Tjong, Head of BI & Data Analytics, Directeur, GeriMedica Inzicht 

De functie van Chief Data Officer bevindt zich in de early-adopter fase. Organisaties realiseren zich nog niet voldoende wat ze met data aan moeten.  

 

De drie belangrijkste inzichten zijn: 

• Geduld hebben. Het zal geen project zijn van een paar maanden, maar eerder een paar jaar 
• Aanwezigheid en de kracht van herhalen.  Omdat we early-adopters zijn, zit de kracht in herhalen. Het creëren van awareness en urgentie. En dit continu, elke dag weer. Er moet een cultuur gecreëerd worden. Rome wasn’t built in a day en een datacultuur ook niet 
• Behandel data als een asset op de balans. Net als vastgoed, hardware etc. Pas dan zal dit belangrijk genoeg gevonden hebben om het vast te laten agenderen op C-level. 

Welke inzichten uit de Leergang CDO heb je al in je huidige werkpraktijk kunnen toepassen? 

Margreet Zwenne, Data (Protection) Officer, PWN 

• Datageletterdheid is geïntroduceerd en wordt vorm aan gegeven. 
• Het gedachtegoed om data te zien als de constante en applicaties te zien als vluchtig krijgt beetje, bij beetje meer aandacht. 

• Dataschuld begint een heel klein beetje te landen. 
• De Directie wil een masterclass data volgen en heeft een data ambitie geaccordeerd. 
• Data ethiek is in de ambitie meegenomen en wordt door de directie omarmd. 

 

Kris Marx, ING 

Ik heb voor mijn afdeling een data strategie geschreven die nu wordt uitgevoerd. Ook heb ik samen met andere collega’s een data strategie geschreven voor het gehele organisatieonderdeel waar wij toe behoren, en wij als afdeling zullen daar ook de lead in kunnen nemen.  Dit gaat ons als het goed is helpen om ons werk efficiënter en effectiever te kunnen doen 

 

Hamza Jap-Tjong, Head of BI & Data Analytics, Directeur, GeriMedica Inzicht 

Vooral datamangement en governance waren punten die binnen mijn huidige werkpraktijk zeer gewenst waren. Met de inzichten en tools die tijdens de leergang werden gedeeld heb ik dit goed en tijdig kunnen opzetten binnen mijn eigen organisatie. Het is hierdoor voor iedereen duidelijk waar data vandaan komt , wie de eigenaar is en hoe dit zich intern verhoudt met de andere parameters. 

 

Wat zou je geinteresseerden in deze leergang willen adviseren? 

Margreet Zwenne, Data (Protection) Officer, PWN 

De opleiding volgen en als het kan een geïnteresseerde collega uit de business meenemen.  De directie een terugkoppeling geven over de leergang en vraagstukken over bijvoorbeeld datageletterdheid, dataschuld en dataethiek met hun bespreken en ze helpen met de keuzes die ze hierbij moeten maken en de aanpak, die er vereist is. 

 

Kris Marx, ING 

Zowel voor data leveranciers als consumenten is het van belang te weten wat de belangrijkste uitgangspunten zijn voor een goede data organisatie. Verdiepen in elkaars werk is daarbij het allerbelangrijkste omdat je daarmee elkaars taal gaat spreken. Deze cursus helpt daar heel goed bij.  

 

Hamza Jap-Tjong, Head of BI & Data Analytics, Directeur, GeriMedica Inzicht 

Er is zoveel praktijk kennis aanwezig van niet alleen de (gast)sprekers maar ook de overige deelnemers dat actief deelnemen, vragen stellen en kennis delen ervoor zorgen dat de leergang zich dubbel en dwars terugverdiend. 

Ook aan de slag als Chief Data Officer of als medewerker van een CDO-office?

Volg dan de Leergang Chief Data Officer en krijg een solide basis als strategisch dataprofessional. Of download onderstaande Chief Data Officer brochure.