Home Van datastrategie naar succesvolle AI-toepassing: de ervaringen van Schiphol

Van datastrategie naar succesvolle AI-toepassing: de ervaringen van Schiphol

april 15, 2024

Maarten van den Outenaar, Chief Data Officer | Royal Schiphol Group

Wat is er nodig om de mogelijkheden van Artificial Intelligence (AI) daadwerkelijk in de praktijk te benutten? Maarten van den Outenaar, Chief Data Officer van Royal Schiphol Group en spreker tijdens het Nationaal AI Congres, deelt inzichten over de succesvolle implementatie van AI-gedreven dataproducten.

“We beschikken over heel veel data en er ligt een groot potentieel om deze te benutten voor de – vaak zeer complexe – processen van onze organisatie. Artifical Intelligence (AI) speelt daarin een belangrijke rol”, vertelt Maarten van den Outenaar, Chief Data Officer en hoofd van de data-afdeling van Royal Schiphol Group en een van de sprekers tijdens het Nationaal AI Congres 2024.

De nieuwe datastrategie, die Schiphol aan de start van 2024 lanceerde, legt de basis voor praktische toepassingen van AI. “Een centraal uitgangspunt van onze datastrategie is: data at the heart of every key decision. We willen alle data die we al in huis hebben nog beter inzetten om waarde toe te voegen voor de klant. Bijvoorbeeld voor de verbetering van security, bagage-afhandeling, predictive maintenance en de turnaround (het proces tussen de landing en het weer opstijgen van een vliegtuig).”

“Het datateam heeft in gesprek met de diverse business units voor elk bedrijfsonderdeel een top drie van prioriteiten op een rij gezet”, licht Van den Outenaar toe. “Wat zijn de belangrijkste doelstellingen van de business? Welke producten en diensten van de data-afdeling zijn daarvoor nodig? Welke use-cases definiëren we dan? De focus op een top drie zorgt voor een doordachte aanpak, waarmee we ook de toegevoegde waarde van data en AI duidelijk maken.”

Match tussen vraag en aanbod

Schiphol maakt al gebruik van verschillende AI-toepassingen. Bijvoorbeeld om de processen rond de gates in goede banen te leiden, zodat onder meer de bagage-afhandeling sneller verloopt. Ook de populaire timeslot-service voor security is gebaseerd op AI.

Een uitdaging bij de implementatie van dergelijke oplossingen is volgens Van den Outenaar om een goede match te vinden tussen de vragen van de business en de oplossingen van het datateam. “Hoe neem je de collega’s in de dagelijkse operatie mee in de digitale transformatie die we voor ogen hebben? Welke vragen leven er op de werkvloer? Wat gebeurt er precies in de dagelijkse praktijk?”

Er dreigt bij AI-toepassingen nogal eens een culture clash, ziet Van den Outenaar. “Data en AI moeten altijd bijdragen aan de kernactiviteiten van de organisatie. Een open gesprek over de opgaven van de business is dan essentieel: voor een wederzijds begrip over de kansen en uitdagingen van AI én voor draagvlak voor nieuwe producten en diensten.”

“Als data-afdeling is een van onze motto’s: empower every employee with data”, voegt Van den Outenaar toe. “Dat betekent dat we de vakinhoudelijke kennis van collega’s in de business combineren met onze data-expertise. Ons werk is nu eenmaal pas waardevol als onze oplossingen daadwerkelijk worden gebruikt. Dat monitoren we ook actief. Hoe vaak wordt een dataproduct of -dienst gebruikt? Waarom werkt het goed – of juist niet?” Als uitvloeisel van de nieuwe datastrategie rapporteert het team van Van den Outenaar regelmatig over de voortgang, resultaten en impact van de activiteiten.

Samenwerking als succesfactor

Tijdens het Nationaal AI Congres, dat op 30 mei plaatsvindt in Utrecht, is Van den Outenaar één van de sprekers aan een plenair panel over AI in de praktijk. Van den Outenaar gaat in gesprek met Wouter van der Loop, Global Privacy Officer van NXP Semiconductors, en Rozemarijn Jens, AI Ethics and Innovation Manager van het R&D Department van Shell. Centrale onderwerpen zijn onder andere: welke goede praktijkvoorbeelden van AI-implementaties zijn er? Wat zijn de uitdagingen en oplossingen voor succesvolle toepassingen? Wat kunnen verschillende sectoren van elkaar leren?

Van den Outenaar noemt Deep Turnaround en de timeslots service als twee voorbeelden van succesvolle AI-toepassingen van Schiphol. “De succesfactor daarbij is de nauwe afstemming met de business over de dagelijkse gang van zaken. De gesprekken met luchtvaartmaatschappijen, de luchtverkeersleiding, gate planners en ground handlers zorgden voor concrete inzichten in de uitdagingen en issues rond de gates. Dat stelde ons in staat om een oplossing te ontwikkelen die van toegevoegde waarde is voor alle stakeholders. Bijvoorbeeld doordat er minder last minute wijzigingen in vertrekgates zijn.”

Centre of excellence

Wat zijn de do’s en dont’s die Van den Outenaar de deelnemers aan het Nationaal AI Congres wil meegeven? “De positie en de attitude van de data-afdeling als centre of excellence zijn heel belangrijk. Het gaat erom dat je niet alleen kijkt vanuit het perspectief van de data-afdeling, maar dat je een totaalbeeld hebt van wat er in de organisatie speelt rond data. Een goede stap daarin is om data leads te positioneren binnen de business, onder aansturing van de data-afdeling. Data-experts opereren daardoor dicht bij de interne klant, en zijn tegelijkertijd als onderdeel van de data-afdeling met vakgenoten aan de slag met de datatransformatie van de gehele organisatie.”

Het Nationaal AI Congres geeft een essentiële update over de impact van AI op compliance, innovatie, datastrategie en dataprotectie. Lees meer over de onderwerpen en sprekers op de website van het congres.