Home Het belang van het goed managen van een verduurzamingsproject

Het belang van het goed managen van een verduurzamingsproject

oktober 29, 2021

Hans Kursten, Energie professional | Kursten Energy Consultancy

“Het managen van je omgeving en het draagvlak worden steeds belangrijker in de realisatie van een verduurzamingsproject”. Hans Kursten denkt als energieconsultant regelmatig mee met bedrijven en overheden die op zoek zijn naar passende oplossingen over duurzame energieopwekking: “Als organisaties bij mij komen met vragen over CO2 reductie of verduurzaming van de energievoorziening, kijk ik altijd eerst welk idee erachter zit. Is het de wens vanuit het bedrijf zelf, komt het vanuit de klanten? Of is het een verplichting die vanuit de overheid is opgelegd? Dat idee probeer ik dan werkelijkheid te laten worden.”.

Kijken naar je eigen organisatie

Bij het in kaart brengen van de stappen die de organisatie moet zetten om te verduurzamen, hanteert Kursten altijd zoveel mogelijk de open blik. Waarom hij dat doet? “Meestal kun je van tevoren niet echt precies invullen welke techniek het beste past bij de organisatie en vraag achter de wens tot verduurzamen. Je kunt iets op energiegebied doen, iets met besparing, of kijken of je zelf iets kunt doen opwekking zodat je zelf meer controle krijgt over je energie. Maar het soort bedrijf dat je bent in combinatie met de technische mogelijkheden en vooral ook de manier waarop je omgaat met je omgeving is een doorslaggevende factor van succes of falen.”

Het is volgens Kursten belangrijk dat bedrijven zelf eerst hun huiswerk doen, anders kan het zomaar zijn dat je als organisatie in zee gaat met de eerste de beste expert met een mooi verhaal over een technische oplossing die toevallig net binnen zijn eigen vakgebied valt. En daarmee kun je later in het verduurzamingsproces tegen barrières oplopen wanneer je partijen tegenkomt, intern of in je omgeving die bezwaar maken tegen je plannen – en vragen of je ook alternatieven hebt onderzocht.

Manage je draagvlak voor het verduurzamingsproject

Een projectmanager – ook als het gaat om verduurzaming – werkt altijd in de driehoek tijd-geld-inhoud ongeacht de specifieke opgave die hij meekrijgt. Kursten: `Dit is de hoeveelheid geld, dit is wat er moet gebeuren en dit is de tijd waarin het project moet worden afgerond. Binnen deze driehoek waarin tijd ook een rol speelt, is het heel belangrijk om iedereen die betrokken is bij het project ook echt mee te krijgen in het proces dat daar al aan vooraf gaat. Sterker nog, het managen van je omgeving en het draagvlak worden steeds belangrijker in de realisatie van een verduurzamingsproject. Bouwvergunning heet tegenwoordig niet voor niets een omgevingsvergunning.”

Kursten drukt organisaties dan ook op het hart dat het in de voorbereiding van ieder groot verduurzamingsproject van belang is om goed in kaart te brengen met welke stakeholders je allemaal te maken hebt. In de praktijk hangt het succes van een proces vaak meer af van het draagvlak dan met de techniek. Dat hele proces van vraag, technische invulling en stakeholdermanagement, zal de kern zijn van de learnings die ik de cursisten ga meegeven in de training.`

Voorkom interne weerstand

Kursten komt in zijn praktijk regelmatig cases tegen van bedrijven die vastlopen in hun verduurzamingsproject omdat ze weinig hebben nagedacht over weerstand, soms van buiten, soms van binnen de eigen organisatie: “Ik ken een bedrijf dat hun oude fabrieksterrein wilde uitbreiden met nieuwe duurzame installaties, maar in de besluitvorming daarover zo weinig rekening hield met de omgeving dat omwonenden bij de tweede uitbreidingsplannen heel hard op de rem gingen staan met inspraakavonden, procedures en rechtszaken.

Zoiets wil je als bedrijf echt zien te voorkomen. Maar ook als je je energievoorziening wil verduurzamen door zonnepanelen of windturbines op je eigen terrein te zetten, moet je eerst goed kijken welke mensen je daarvoor nodig hebt. Heb ik iedereen in beeld? De maatschappij vraagt steeds meer van de investeerder om draagvlak onder stakeholders te toetsen, dus het is zaak om die vragen zo vroeg mogelijk in het proces boven tafel te krijgen.

License to operate

Wie moet hier de regie in nemen? Volgens Kursten moet de directie duidelijk maken dat men echt gaat voor de verduurzamingsopgave en op alle andere niveaus – operationeel, uitvoerings- en assetmanagement – ook de ruimte geeft om de bijbehorende investeringen te maken: “Als je dat niet doet loop je grote kans op interne weerstand bij een verduurzamingstraject, bijvoorbeeld door productiemanagers die niet willen investeren in het vervangen van assets, of tegenstribbelen bij het verduurzamen van oude processen omdat ze worden afgerekend op hun jaarrekening – en geen risico’s willen nemen.”

Een bedrijf dat Kurstens hulp inriep wilde heel graag haar energiegebruik verduurzamen, maar gaandeweg in het proces bleek dat de terugverdientijd van de meest voor de hand liggende optie vijf jaar was. Toen pas werd aan de rem getrokken omdat de projectleider er achter kwam dat de CEO, CFO en aandeelhouders alleen maar projecten goedkeurden met een terugverdientijd van drie jaar. Kursten: “Je moet als bedrijf goed en eerlijk nadenken over de rendementen die je wil maken op je investeringen in duurzaamheid, voordat je plannen gaat maken.”

In deze harde overwegingen worden bedrijven steeds meer bijgestuurd door het feit dat hun license to operate in toenemende mate wordt medebepaald door de maatschappij die van bedrijven eist dat ze verduurzamen. Volgens Kursten zijn er dan een paar keuzes die je kunt maken: “Ga ik mijn rendementseisen terugschroeven? Ga ik op zoek naar andere partijen die willen mee investeren zodat verduurzaming mijn eigen balans minder hard treft? De gemeente, het Rijk, BNG de NWB, EU-subsidies? Mijn omgeving?

Niet alles alleen willen doen

Cursisten die zich inschrijven voor de training Omgevingsmanagement binnen de energietransitie krijgen alles te horen over stakeholdermanagement, en wat dit betekent voor je verduurzamingsproject. Ook worden ze erop gewezen dat je in CO2 reductie niet altijd alles zelf hoeft te doen. Kursten: “Energiebesparingsprojecten zitten vaak dicht op je eigen primaire business, dus die wil je misschien in eigen hand houden. Maar het verduurzamen van je bedrijfsvastgoed, kun je vaak alweer gemakkelijker uitbesteden aan partijen met expertise.”

Het verduurzamen van je energievoorziening, daarin kun je volgens Kursten soms ook heel goed samenwerken met bedrijven en organisaties uit je omgeving: “Bijvoorbeeld met particulieren in de buurt die zelf ook wel zonnepanelen willen, of een energiecoöperatie willen oprichten, maar er de ruimte niet voor hebben op hun huis. Dan kun je als bedrijf je terrein of dak ter beschikking stellen en de opgewekte duurzame energie met zijn allen delen, of afnemen van de bewonerscoöperatie. Op die manier financier je je duurzame opwekking niet helemaal alleen, wat je businesscase aantrekkelijker kan maken, je creëert ook draagvlak in de omgeving, bij omwonenden, of bij de gemeente waar je als bedrijf ook goed contact mee wil hebben.”