Home AI goed beoordelen: Een uitdaging voor juridische experts

AI goed beoordelen: Een uitdaging voor juridische experts

mei 13, 2024

Laurina Lokerman, Jurist | Probatius

‘Als advocaat, (bedrijfs)jurist of legal professional kún je niet anders dan heel goed op de hoogte zijn van de AI act. We worden op dit moment overspoeld door allerlei AI-toepassingen en die zijn volledig ongereguleerd.’ Aan het woord is Laurina Lokerman, één van de docenten van de driedaagse opleiding AI & Recht en zelf in het dagelijks leven als jurist actief. Laurina staat op dag één van de training stil bij de volgende onderwerpen:

Hoe ziet de Europese wetgeving er uit? En de AI Liability?
Het sanctioneren van AI en de mogelijke gevolgen.
Hoe zet u de juiste stappen zodat je, net als bij de GDPR/AVG invoering, het traject op een nauwkeurige manier opzet?
Waar moet je rekening mee houden, wetende dat AI een neuraal netwerk is?

Laurina: ‘De EU heeft als eerste partij een wetgevingspakket opgesteld dat regulatie van AI toepassingen mogelijk moet maken. Deze regelgeving kun je zien als een soort overkoepelend raamwerk. Voor juristen is het heel belangrijk om hier gedetailleerd kennis van te nemen, omdat we in de toekomst alleen maar meer gebruik gaan maken van AI-toepassingen. En feitelijk biedt de EU ons daar nu een instrument voor. En dat dan op alle niveaus, voor juristen die bij een bedrijf werken waar AI-software ontwikkeld wordt tót de burger die betrokken is bij een AI-model waarin zijn privacygevoelige data wordt verwerkt, denk aan een WOZ- of een kredietmodel.’

Hoe beoordeel je als jurist of advocaat AI?

‘Ik merk dat veel juristen nog niet goed weten hoe ze AI moeten beoordelen. En dat is begrijpelijk want AI omvat veel verschillende aspecten. In basis is het een rekenmodel, maar wie heeft dat rekenmodel gemaakt? En hoe is dat rekenmodel tot stand gekomen en getraind? Welke datasets zijn daarvoor gebruikt? Dit betekent dat de jurist, ondanks dat het niet zijn expertise is, nogal diep op de technologische aspecten van het rekenmodel in moet gaan.

Bovendien bestaat deze wetgeving uit vrij veel open normen, wat betekent dat deze normen de komende jaren verduidelijkt moeten worden door gerechtelijke uitspraken. Kortom, een en ander moet zich echt nog gaan vormen in de praktijk. En op een vroeg tijdstip aanhaken is dus enorm belangrijk voor legal professionals. Ik zie het zelfs als een kans om deze regelgeving mee vorm te geven.’

Angst is niet nodig, een kritische blik wel

Laurina: ‘Mijn ervaring bij trainingen over ingewikkelde materie, is dat je deze sessies nog wel eens wilt verlaten met een bepaald gevoel van hopeloosheid. Omdat je in het woud van regels en informatie niet goed weet waar je moet beginnen. Wat ik met mijn inbreng wil bereiken is dat de deelnemers goed in beeld hebben wat ze staat te wachten, maar ook geleerd hebben om er praktisch mee om te gaan, want dat geeft rust. Men hoeft niet bang te zijn om deze wetgeving toe te passen, angst is nergens voor nodig. Het is wél belangrijk dat men gezond kritisch is op de wetgeving en de toepassing daarvan.’

Praktische handvatten AI

‘Wanneer ik praat over praktische handvatten, dan kun je aan het volgende voorbeeld denken. Als je collega’s binnen je organisatie op zoek zijn naar een nieuw softwarepakket, dan ben jij na het volgen van deze training in staat om vanuit een AI Act bril, een helder advies te geven over waarop te letten. En zo zijn er tal van voorbeelden meer waarom deelname aan deze opleiding bijzonder zinvol is. De AI act zelf beslaat een duimendik dossier van maar liefst 500 pagina’s, en ik ga er tijdens mijn dagdelen op inzetten dat de deelnemers goed beseffen wat de strekking daarvan is en hoe ze hiermee op pad kunnen gaan.’

Het bijzondere van Outvie

‘Toen ik gevraagd werd om een bijdrage aan deze training te leveren, aarzelde ik geen moment. Want wat ik bij Outvie erg prettig vind, is dat men zich specifiek richt op de private sector dus op advocaten en bedrijfsjuristen bij grote ondernemingen. Dat maakt dit soort trainingen heel relevant en toegespitst op de doelgroep. Want juist deze legal professionals zijn straks mede verantwoordelijk voor een juiste uitvoering van deze wet. Dat je met collega juristen en advocaten kunt sparren over deze casussen is bovendien super waardevol.

Van cursisten hoor ik terug dat ze het erg prettig vinden dat ze hun netwerk uit kunnen breiden als gevolg van deelname aan deze opleidingen. En dat herken ik overigens ook uit mijn eigen praktijk, want het kan best een worsteling zijn om alleen je antwoorden te moeten bedenken. Even overleggen met een collega kan je blikveld enorm verruimen.’

Verduidelijking en opluchting

‘Ik hoop als docent, dat ik verduidelijking en opluchting kan geven nadat de cursisten huiswaarts keren. Dit omdat de stof minder moeilijk is dan het bij voorbaat misschien leek, dat heeft ook te maken met de moeilijke bewoordingen die de EU vaak geneigd is te gebruiken. Dat maakt de uitgebreide tekst In de AI act niet direct leesbaarder. Als het mij lukt om wat duidelijkheid In de chaos te scheppen dan vind ik dat erg fijn en waardevol’, aldus Laurina.

‘Verder is het goed om op te merken dat de EU nog bezig is met een aansprakelijkheidsrichtlijn voor AI. Het interessante aan deze richtlijn is dat men uitgaat van een causaal verband In de rechtspraak. En dat is een serieus steuntje in de rug van de burger die hiermee te maken krijgt. Deze richtlijn maakt het gemakkelijker om bedrijven aansprakelijk te stellen als men schade heeft geleden door een bepaald AI-model. Denk bijvoorbeeld aan algoritmen die niet gebaseerd zijn op een juiste dataset. We kennen allemaal de toeslagenaffaire en zo zijn er meer voorbeelden te noemen van algoritmen die met onjuiste data gevoed worden.

Dit voorstel is overigens nog niet goedgekeurd, men is daar nog over aan het debatteren. Je kunt je voorstellen dat ik de ontwikkelingen hieromtrent nauwgezet volg. En ik zal de laatste stand daarvan zeker meenemen naar de opleiding’, aldus Laurina.